Voor Metropolis M bezocht ik deze zomer de Academie van Maastricht, waar ik met Vera Gulikers, Maarten Davidse en Jerome Daly’s anonieme bedenker sprak. Deze drie jonge talenten lieten mij tijdens deze gesprekken het werk zien dat zij zouden gaan presenteren tijdens de eindexamenexpositie. Een hele leuke ervaring. Inmiddels zijn de korte interviews gepubliceerd in de eindexamenbijlage, die verscheen bij Metropolis M, nr. 4 (augustus/september).
De kunst van het maken
In het werk van Vera Gulikers (1991) staan processen centraal. Als een alchemist werkt ze met materialen die alle een veranderlijke kwaliteit hebben. Ze gebruikt zeep, stoepkrijt en bloem om tot fantasievolle objecten te komen. Met pigmenten voegt ze zelf kleuren toe aan haar materialen en laat daarbij pasteltinten de boventoon voeren. Het bevalt haar dat ze nooit van te voren kan voorspellen hoe dat uitpakt. Gulikers laat zoveel mogelijk toeval toe in haar werk. Resten en sporen die ontstaan tijdens het maakproces zijn heel belangrijk en vormen zelfstandige werken. Meer dan eens komt het voor dat werken kapot gaan, zo fragiel zijn ze. Dat betekent voor Gulikers echter niet dat het werk niet kan worden tentoongesteld. Integendeel, ze omhelst deze ‘mislukkingen’ zolang ze een interessant beeld vormen dat haar aanspreekt. ‘Ik maak wat ik niet had kunnen bedenken’, zo verklaart ze.
Tijd is geld
De kunstpraktijk van Maarten Davidse (1987) is van begin tot eind open. Zijn projecten ontstaan door gesprekken te voeren en samen te werken. Ook wanneer de projecten gerealiseerd zijn, blijven deze open. Bezoekers zijn namelijk geen passieve beschouwers, maar maken actief deel van uit van het werk. Zo ook in Take your time (2014), een koffiebar die hij samen met medestudent Christian Berens heeft bedacht en opgezet. In plaats van met geld, betaal je in deze bar met wachttijd. Een kopje koffie kost je tien minuten. ‘Wanneer je een bestelling plaatst, wordt je naam genoteerd, de bestelling klaargezet en een kookwekker gezet’, zo vertelt Davidse. Bezoekers worden gedwongen even te stoppen met hun dagelijkse gang van zaken. Het is een interventie in de samenleving. Davidse laat zijn werk ook buiten een context van kunst zien wanneer hij dat passend vindt. Take your time was daarom zowel op de academie als in de binnenstad van Maastricht te bezoeken.
Tussen fictie en werkelijkheid
Met het idee om Jerome Daly te ontmoeten stap ik zijn atelier in. Al snel blijkt dat Jerome Daly een personage is, bedacht door zijn anonieme maker om ons een spiegel voor te houden. ‘In de huidige maatschappij worden mensen meer en meer naar objecten gedegradeerd, vertelt de ‘maker me. Het onderzoek naar dit fenomeen vormt de kern van zijn werk. De dynamiek tussen fictie en werkelijkheid staat hierbij centraal. Zoals in de videoperformance Painting Time (2013), waarin Jerome Daly in een wit laboratorium zit. Hij is gehuld in een wit pak en draagt een wit masker waardoor hij nauwelijks menselijk lijkt. Vanuit vier hoeken observeren camera’s hoe hij kleurtjes ontdekt en een schildering begint te maken. Een surreëel tafereel dat wordt versterkt door de glitches die er bewust in zijn geprogrammeerd. Deze storingen tijdens het filmen zorgen voor een extra laag die tussen fictie en realiteit zweeft. Tijdens de eindexpositie in Maastricht zal Jerome Daly’s bedenker rondom hetzelfde thema een nieuw project tonen. Het is wederom een performance waarin Jerome Daly, geplaatst in een wit laboratorium, op zoek gaat naar de grenzen van de realiteit.
MY CUP OF CULTURE 